Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

- 10.434 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,

- 7.878 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,

- 5.308 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

• zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 (art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn) oraz

• w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym (art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).

W niektórych okolicznościach ww. termin 6 miesięcy na zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych liczy się w sposób szczególny (dotyczy to sytuacji, gdy dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, lub gdy nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa powyżej). Szczegółowo te kwestie reguluje art. 4a ust. 1a-2 ww. ustawy.

W przypadku niespełnienia ww. warunków, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty 10.434 zł lub

• nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron (art. 4a ust. 4).

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skali:

1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej

2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej

3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej

Uwaga! Od 25 listopada 2018 r. obowiązuje nowe zwolnienie od podatku od spadków i darowizn. Dotyczy ono nabycia własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego. Warunki, jakie muszą być spełnione, aby z tego zwolnienia skorzystać, określa art. 4b ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

• do I grupy - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

• do II grupy - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

• do III grupy - innych nabywców.

Podstawa prawna: 
- ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10.10.2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz. U. z 2022 r. poz. 2084).